داورهای مورد سوء مصرف بشر جملگی باعث حالت سرخوشی و نشئگی می شوند. آنچه در تمامی این ترکیبات مشترک است توانایی آنها در تحریک مدارهای مرتبط با لذت در مغز می باشد. این مدارها که در اکثر پستانداران مشترک است از ناحیه شکمی تگمنتال شروع شده و از طریق الیاف میانی مغز قدامی به هسته اکومبنس ختم می شود. سیستم های شیمیایی متعددی چون سیستم دوپامین، سروتونینی، سورتونینی، افیونی، آدنوزینی، گابارژیک.... با این مدارهای لذت در مغز اعمال می کنند. در این مقاله بعد از بحث در مورد چگونگی ارتباط این سیستم ها با یکدیگر و مدارهای لذت در مغز به دخالت سیستم های شیمیایی مختلف در مسئله اعتیاد اشاره می گردد.
این کشف آغاز 30 سال فعالیت مستمر و پربار در زمینه‌ بیولوژی مواد اعتیادآور بود، نوروآناتومی و شیمی کانونهای لذت و پاداش در مغز مطالعات فراگیر آناتومیکی که در دهه 50-60 میلادی صورت گرفت نشان دادند که ارائه پاداش و احساس لذت به مغز از طریق تحریک نواحی متعددی‌ در ساقه مغزی, مغز میانی و مغز قدامی از جمله‌ ناحیه توده سیاه‌, هیپوتالاموس، آمیگدال،سپتوم، هسته‌های اکومنبس، قسمتهایی از کورتکس پیشانی و سنگلوم، الیاف میانی مغز قدامی‌ و کانونهای دیگر مسیر است. در ابتدا بی‌معنی می‌نمود اما به زودی مشخص‌ شد که تمامی کانونهای سابق الذکر به نوعی با الیاف صعدی‌ و نزولی مرتبط با الیاف میانی مغز قدامی مرتبط هستند و این فرضیه که پیامهای عصبی مرتبط با لذت و پاداش توسط زیرمجموعه‌ای از الیاف میانی مغز قدامی منتقل می‌شود شکل گرفت. زمانی که دانشمندان با تغییر مکان الکترودها در مغز حیوانات سعی داشتند کانونهای لذت و پاداش را دقیق‌تر مطالعه کنند کوربت و وایز متوجه‌ شدند که هر قدر میزان سلولهای حاوی دوپامین در اطراف‌ محل الکترود بیشتر باشند آن کانون اثر لذت بخشی بیشتری‌ دارد. شکل 1-مدارهای مرتبط با لذت و پاداش در مغز پستانداران‌ در جهان بیش از 14 میلیون ترکیب شیمیایی وجود دارد ولی حیوانات آزمایشگاهی در صورت ارائه این ترکیبات تنها معدودی از آنها را به خود تزریق می‌کنند. به عبارت دیگر تغییرات در پیتیدها یا گیرنده‌های آنها نمی‌تواند به تنهایی‌ اثرات وابستگی و تحمل به مواد افیونی را توجیه کند و به نظر می‌رسد مسئله به همان سیستم دوپامینی مسیر پاداش/لذت‌ مغز ختم می‌شود.