دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرکزی تهران، تهران، ایران
چکیده: (7369 مشاهده)
در فرایند برنامهریزی درسی،تهیه و تدوین محتوای آموزشی مناسب، بخصوص در نظام آموزشی متمرکز از جایگاه ویژهای برخوردار است. ریاضیات یکی از دروس مهم و اساسی دورهء ابتدایی است که متأسفانه با افت تحصیلی و نگرش منفی دانشآموزان روبرو شده است،از اینروست که تهیه و تدوین محتوای کتابهای درسی ریاضی با توجه به ملاکهایی که موجد یادگیری معنیدار است یک ضرورت محسوب میشود. یکی از متخصصان بنام در این زمینه جروم برونر است،وی که از صاحب نظران روانشاسی شناختی است و به فرایند یادگیری توجه دارد نه به حصول آن معتقد است که محتوای آموزشی باید به گونهای طراحی و تدوین شود که تفکر را پرورش دهد.در این مقاله با بررسی دیدگاههای برونر ۱۴ مؤلفه برای تدوین محتوا استخراج گردیده و با ۵۰۵ مفهوم مطروحه در کتابهای ریاضی مقطع دبستان تطبیق داده شد.میزان این انطباق به ترتیب زیر بدست آمد: مؤلفه ۱:شروع درس با طرح سال(۹۱%)،مؤلفه ۲:غیر معمول بودن سوال (۲۳%)،مؤلفه ۳:تشویق به مسألهسازی(۴%)،مؤلفه ۴:شروع درس با توجه به مفاهیم قبلی(۵۷%)،مولفه ۵:ارجاع مکرر به مفاهیم قبلی(۳۵%)،مؤلفه ۶: برجسته کردن نکات اصلی جدید(۴۷%)،مؤلفه ۷:تنظیم محتوا از ساده به پیچیده(۷۴%)،مؤلفه ۸:کشف تشابه مفاهیم(۳۸%)،مؤلفه ۹:کشف تضاد مفاهیم(۵%)،مؤلفه ۱۰:تشویق به حدس زدن(۹%)،مؤلفه ۱۱:تهییج آگاهی (۱۹%)،مؤلفه ۱۲:فعال نمودن فراگیر(۴%)،مؤلفه ۱۳:تشویق به کار گروهی (۱%)،مؤلفه ۱۴:استفاده از منابع کمکی(۲%). در انتها،جهت مطالعهء عمیقتر از«روش تحلیل عاملی به روش اکتشافی» استفاده شد و ۱۴ ملاک استخراج شده از دیدگاه برونر بر اساس همبستگی درونی آنها در پنج گروه قرار گرفته و بر اساس مفهوم آن گروه،نامگذاری گردیدند که عبارتند از: ۱-تفکر شهودی(شامل مؤلفههای ۹،۱۰،۸،۲،۱۱)۲-مساله سازی ۲L(شامل مؤلفههای ۳،۱۲،۱۴)۳-درک روابط(شامل مؤلفههای ۴،۵،۷) ۴-ایجاد انگیزهء یادگیری(شامل مولفههای ۶،۱)۵-کار گروهی(شامل مؤلفهء ۱۳). تحلیل محتوای کتابهای ریاضی مقطع دبستان نشان داد که تدوین محتوای این کتابها عمدتا با ملاکهای مطروحهء برونر فاصله دارند،از اینرو لازم است برنامهریزان و مؤلفین کتابهای ریاضی در تهیه و تدوین محتوای این کتابها این عوامل را مورد توجه قرار دهند.
نوع مطالعه:
پژوهشي اصیل |
موضوع مقاله:
تخصصي دریافت: 1378/9/26 | پذیرش: 1378/11/26 | انتشار: 1379/1/1