1- دانشجوی دکتری روانشناسی، گروه روانشناسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
2- دانشیار علوم اعصاب، گروه روانشناسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
3- استاد نورولوژی، گروه نورولوژی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران
4- استادیار روانشناسی، گروه روانشناسی، دانشگاه گیلان، گیلان، ایران
چکیده: (1353 مشاهده)
مقدمه: مبتلایان به مالتیپل اسکلروزیس عموما در کارکردهای شناختی خود با مشکل مواجهاند. محققان در این پژوهش، به شناسایی مشکلات شناختی بیماران مبتلا بر اساس مدل پردازش اطلاعات پرداخته و پس از آن به طراحی برنامه توانبخشی شناختی مناسب برای این بیماران دست یافته، و اثربخشی آن را بر بهبود تواناییهای شناختی بیماران آزمودهاند.
روش کار: این پژوهش به روش ترکیبی (کمی و کیفی) پیشرفته در 3 مرحله اجرا گردید. الف: مرحله مقایسه دو گروه بیمار و سالم با روش علی_مقایسهای. ب: تدوین پروتکل توانبخشی شناختی با توجه به نتایج مرحله اول، نظر متخصصان روانشناسی و فرمول لاوشه. ج: مرحله مداخله با استفاده از روش نیمهآزمایشی. طی آن 103 نفر از مبتلایان به مالتیپل اسکلروزیس به صورت در دسترس انتخاب و از نظر کارکردهای شناختی با 86 تن از افراد عادی مقایسه شدند. ابزار مورد استفاده برای ارزیابی 5 خرده آزمون مجموعه MACIFIMS بوده است. سپس پروتکل توانبخشی تدوین و نهایتا اثربخشی آن روی 50 تن از بیماران بررسی شد. هر دو گروه در مراحل پسآزمون و پیگیری ارزیابی شدند و دادهها با استفاده از روش ANCOVAبا نرمافزار SPSS-22 تجزیه و تحلیل شدند.
یافتهها: نتایج نشانگر تفاوت معنادار میانگین نمرات آزمونهای شناختی مبتلایان و افراد عادی بود و روایی محتوایی پروتکل شناختی معادل 75/0 تا 1 به دست آمد. همچنین در پیگیری یک ماهه این معناداری در نمرات همه میانگینها به جز حافظه بلند مدت کلامی و حافظه بلند مدت دیداری همچنان حفظ شد.
نتیجهگیری: نتایج نشان میدهد که پروتکل طراحی شده موثر میباشد و روشی مفید برای افزایش تواناییهای شناختی بیماران مبتلا است.
نوع مطالعه:
پژوهشي اصیل |
موضوع مقاله:
علوم اعصاب شناختی دریافت: 1400/2/17 | پذیرش: 1400/4/25 | انتشار: 1400/8/25