Darvish Aghajani J. An evaluation of Daniel Dennett’s adherence to methodological naturalism in his understanding of consciousness. Advances in Cognitive Sciences 2025; 26 (4) :76-87
URL:
http://icssjournal.ir/article-1-1787-fa.html
استادیار پژوهشکده مطالعات بنیادین علم و فناوری، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
چکیده: (52 مشاهده)
این مقاله به بررسی میزان تعهد Dennett به طبیعتگرایی روش شناختی در نظریه او درباره آگاهی میپردازد. آگاهی، به عنوان یکی از پیچیده ترین معماهای فلسفی و علمی، همواره محل نزاع میان دیدگاههای طبیعتگرا و غیرطبیعتگرا بوده است. Dennett با ارائه نظریه "پیشنویسهای چندگانه"، رویکردهایی را که آگاهی را تجربه ای واحد و متمرکز میدانند، نقد میکند. او با رد استعاره "تماشاخانه دکارتی"، آگاهی را محصول جریانهای موازی و چندگانه در مغز میداند که به طور پیوسته و بدون یک پردازشگر مرکزی در سراسر مغز ویرایش می شوند. همچنین Dennett با انکار جنبه پدیداری آگاهی و تأکید بر توهم بودن این تجربهها، تلاش میکند نظری های کاملاًً طبیعتگرایانه از آگاهی ارائه دهد. برای ارزیابی دیدگاه Dennett ، ابتدا مروری بر زمینه شکل گیری و تعاریف دقیق طبیعتگرایی روش شناختی و هستیشناختی خواهیم داشت. طبیعتگرایی روش شناختی بر این باور است که تنها روش معتبر برای کسب دانش، استفاده از روشهای علوم طبیعی است؛ در حالی که طبیعتگرایی هستی شناختی بیان میکند که تنها موجودات واقعی، آنهایی هستند که در قلمرو امور طبیعی وجود دارند. نکته مهم این است که طبیعتگرایی در مقابل پوزیتیویسم مطرح شده و برخلاف آن، محدودیت ها یا معیارهای پیشینی بر علم تحمیل نمیکند. در عوض، طبیعتگرایی خود را با دستاوردهای علمی تطبیق داده و دامنه متافیزیک را براساس یافتههای علمی توسعه داده یا محدود میکند. بنابراین، طبیعتگرایی روش شناختی نوعی اولویت نسبت به طبیعتگرایی هستی شناختی دارد و می توان گفت که هسته اصلی طبیعتگرایی، طبیعتگرایی روش شناختی است. با توجه به این مسأله، Dennett در تبیین آگاهی، برای پایبندی به طبیعتگرایی هستی شناختی، به صورت پیشینی موجودیت Qualia را رد کرده و آن را توهم می داند. به عبارت دیگر قبل از بررسی علمی، Dennett یک معیار متافیزیکیِِ پیشینی اتخاذ میکند که این امر با تعریف و مبنای طبیعتگرایی روش شناختی تعارض دارد. طبیعتگرایی روش شناختی به طور اصولی مستلزم بررسی علمی همه پدیدهها، حتی پدیده ها از جمله آگاهی است. بنابراین، این مقاله استدلال میکند که Dennett به هسته اصلی طبیعتگرایی، که بر پایبندی به رو شهای علمی استوار است، پایبند نیست و نظریه او در نهایت بیشتر به موضعی پوزیتیویستی نزدیک می شود تا یک نظریه کاملاًً طبیعتگرایانه.
نوع مطالعه:
پژوهشي اصیل |
موضوع مقاله:
فلسفه ذهن و زبان شناسی شناختی دریافت: 1404/2/10 | پذیرش: 1404/2/10 | انتشار: 1404/2/10