مقدمه: تعریف و عملیاتی‌سازی «خرد» به‌عنوان نقطه‌ی اوج بلوغ روان و مهارت مدیریت چالش‌های دشوار زندگی، امری چندبعدی و پیچیده است و علی‌رغم اهمیت نظری و کاربردی آن، پژوهش‌های موجود در این زمینه همچنان محدود و پراکنده‌اند. با توجه به مطالعات حوزه‌ی تجارب زندگی که افقی نوین برای شفاف‌سازی این مفهوم فراهم ساخته‌اند، هدف پژوهش حاضر بررسی ارتباط بین خرد با حافظه‌ی خودزندگی‌نامه‌ای و تفکر آینده‌نگر و نیز تحلیل نقش میانجی‌گر تنظیم هیجان و رویکرد تأملی–اکتشافی است.
روش کار: در قالب پارادایم اثبات‌گرایی، با رویکرد کمی و در چارچوب یک طرح همبستگی از نوع مدل‌یابی معادلات ساختاری از بین افراد دامنه 20 تا 50 سال با استفاده از روش نمونه‌گیری در دسترس 450 نفر انتخاب شدند. مقیاس خودارزیابی خردمندی، پرسشنامه دشواری تنظیم هیجان و تامل اکتشافی، آزمون بازیابی خاطرات خودزندگی‌نامه‌ای و تفکر آینده‌نگر جهت گردآوری یافته­ها مورد استفاده قرار گرفت. یافته‌ها در چارچوب مدل‌سازی معادلات ساختاری و با استفاده از نرم‌افزارهای SPSS27 و AMOS-24 مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت.
یافته‌ها: یافته‌ها (‌۹۸/۰= GFI ، ۹۷/۰= CFI، ۹۶/=۰ NFI، ۹۱/۰=TLI، ۹۶/۰=IFI) نشان می‌دهد مدل پیشنهادی از برازش لازم  برخوردار است (001/0 > p ، ۲۹/۰ β =). همچنین یافته پرسشنامه دشواری تنظیم هیجان نشان می‌دهد (001/0 > p، ۹۴/۱-=β) رابطه غیر مستقیم حافظه‏خودزندگی‌نامه‌ای با خرد معنادار است. اما رابطه غیر مستقیم تفکر آینده‌نگر و خرد با میانجی تنظیم هیجان معنادار نبود (۰۸۹/۰p=، ۳۸/۰=β). همچنین نتایج نشان داد که در مدل کامل ۴۷٪ واریانس خرد با حافظه خودزندگی‌نامه‌ای، تفکر آینده­نگر، نگرش تأملی اکتشافی و تنظیم هیجان تبیین می­گردد، در حالیکه در مدل مستقیم و بدون حضور متغیرهای میانجی تنها ٪۱۴ از واریانس خرد با متغیرهای مستقل تبیین می‌گردد.
نتیجه‌گیری: درمجموع از یافته‎های به‌دست‌آمده چنین می‌توان نتیجه‌گیری کرد که متغیرهای میانجی (تنظیم هیجان و رویکرد تأملی-اکتشافی) نقشی قابل ملاحظه‏ای در تبیین خرد دارند. در حالی که حافظه‏خودزندگی‌نامه‌ای و تفکر آینده‌نگر به تنهایی فقط ٪۱۴ از واریانس خرد را تبیین ‌کردند، با ورود متغیرهای میانجی به مدل، این مقدار به ٪۴۷ افزایش یافت. این جهش قابل توجه، مؤید این فرضیه است که خردمندی بیش از آنکه به محتوای تجارب گذشته یا تفکرات آینده وابسته باشد، به فرآیندهای روان‌شناختی همچون نحوه تنظیم هیجان و داشتن رویکرد تأملی و اکتشافی نسبت به زندگی ارتباط دارد. این یافته‌ها می‌تواند مبنای طراحی مداخلات روان‌شناختی و آموزشی با هدف تقویت مهارت‌های تنظیم هیجان و بازسازی روایی زندگی جهت پرورش خرد قرار گیرد.