مقدمه: مطالعات عصب‌شناسی کمک شایانی به گسترش دانش ما از نحوه پردازش واژه­‌ها در مغز نموده‌اند. در جهت بدنمندسازی کلمات حسی، همواره سعی بر این بوده است که ارتباط این واژه‌­ها با نحوه ادراک حس‌های مختلف مورد بررسی قرار گیرد. یک سیستم حسی که پژوهش درباره بازنمایی­‌های نورونی معانی واژه‌­هایش مورد غفلت واقع شده است سیستم بویایی است. از این رو این مطالعه با هدف بازنمایی عصبی واژه‌­های حس بویایی در استعاره‌های مفهومی انجام شد.
روش کار: بانک داده‌ای از 48 جمله مربوط به استعاره‌های مفهومی حس بویایی و 48 جمله مربوط به جملات تحت‌اللفظی تشکیل گردید و نحوه پردازش این جملات در مغز با استفاده از تصویربرداری تشدید مغناطیسی عملکردی مورد بررسی قرار گرفت. در این پژوهش، بیست و شش آزمودنی در سنین 20 تا 35 سال، همگی خانم‌های سالم راست دست شرکت کردند و فعالیت‌های مغزی آنها در حین مواجهه با تصاویر جملات ثبت گردید.
یافته‌ها: مقایسه آماری بین عملکرد مغزی در حین مواجهه با استعاره‌ها و جملات تحت‌اللفظی حاکی از این بود که تنها در هنگام پردازش استعاره‌ها نواحی حس بویایی ثانویه فعالیت‌هایی را در بازنمایی‌های حسی_حرکتی و ادراکی نشان می‌دهند. فعالیت قشر اوربیتوفرونتال (ناحیه بویایی ثانویه) به منظور همگرایی اطلاعات مدالیته‌های بویایی، چشایی و بینایی در مطالعات دیگر نیز دیده شده است.
نتیجه‌گیری: با توجه به عدم فعالیت معنا‌دار در مناطق مربوط به پردازش هیجانات و همچنین مناطق اولیه بویایی، ما بر این باور هستیم که شاید فقدان خوشایندی حس بویایی در جملات استعاره‌ای دلیل این امر می‌باشد. امید است که این یافته‌ها بتواند راه­گشای درک بهتر مکانیسم مغزی مربوط به پردازش واژگان فارسی گردد.