Nouri A, Mehrmohammadi M. Critical Explanation of the Place of Neuroscience in the Field of Educational Knowledge and Practice. Advances in Cognitive Sciences 2010; 12 (2) :83-100
URL:
http://icssjournal.ir/article-1-110-fa.html
1- برنامه ریزی درسی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.
2- استاد گروه علوم تربیتی دانشگاه تربیت مدرس
چکیده: (3241 مشاهده)
رشد سریع فنون تصویربرداری عصبی در سالهای اخیر، امکان فوق العادهای برای پژوهشگران فراهم کرده است تا فهم بهتری از ساختار و کارکرد مغز انسان بهدست آورند. در پرتو بهره گیری از این فنآوری های تصویربرداری عصبی پیشرفته، یافته های پژوهشگران حیطۀ مغز، در زمینۀ تفکر، هیجان، انگیزش، یادگیری و رشد، موجی از بینش های جدید به دنبال داشته که تبیین های موجود دربارۀ موضوعات تربیتی را تحت تأثیر جدی قرار داده است. از این رو، بسیاری از متخصصان علوم اعصاب و تربیت ادعا میکنند که برقراری پیوند بین علوم اعصاب و علوم تربیتی میتواند نقش عمده ای در بهبود دانش، سیاست و عمل تربیتی ایفا کند. کاربرد و دلالتها و کاربردهای تربیتی معتبر استنباط شده از یافته های علوم اعصاب نیز از این ادعا حمایت میکنند؛ اما با وجود این، به نظر برخی منتقدان، رابطۀ میان کارکردهای عصبی و عمل تربیتی بسیار محدود و شکاف بین علوم اعصاب و علوم تربیتی به قدری زیاد است که امکان برقراری پیوند مستقیم بین آنها وجود ندارد و باید رشته های دیگری همچون «روانشناسی شناختی» و یا «علوم اعصابشناختی» واسطۀ برقراری این پیوند شوند. اما از چشمانداز تربیتی، ماهیت دانش تربیت به عنوان یک دانش کاربردی ایجاب میکند که برای دستیابی به اهداف تربیتی، از علوم اعصاب نیز همچون سایر علوم توصیفی (از قبیل روانشناسی و جامعه شناسی) استفاده شود که این امر از طریق استخراج دلالتها و کاربردهای تربیتی معتبر از مبانی اعصاب شناختی تربیت محقق خواهد شد. بنابراین، ایجاد پیوند بین این دو دانش هم ضروری و هم امکان پذیر است، چرا که میتوان در تعامل و تلفیق با «فلسفۀ تربیتی»، «جامعه شناسی تربیتی»، و «روانشناسی تربیتی» از «اعصابشناسی تربیتی (علوم اعصاب تربیتی)» هم برای بهبود دانش، سیاست و عمل تربیت بهره گرفت. با این وجود، مهمترین اصل درخور توجه در این ارتباط، اصل هوشیاری و احتیاط در تفسیر و استفاده تربیتی از یافته های پژوهش مغز است که تحقق این امر هم مستلزم فراهم کردن زمینۀ تعامل و مشارکت سازنده و واقعی بین دانشمندان و پژوهشگران علوم اعصاب و تربیت و تلفیق علوم اعصاب شناختی و علوم اعصاب تربیتی در برنامههای درسی علوم تربیتی و تربیت معلم است
نوع مطالعه:
مروری |
موضوع مقاله:
تخصصي دریافت: 1388/12/1 | پذیرش: 1389/2/1 | انتشار: 1389/4/1