شنبه 1 اردیبهشت 1403
| English
دوره 21، شماره 2 - ( تابستان 1398 )
جلد 21 شماره 2 صفحات 73-61 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Purmohammad M, Shamsa R, Torabi L. Semantic network of verb prefix: “forou” in terms of a cognitive semantics approach. Advances in Cognitive Sciences 2019; 21 (2) :61-73
URL: http://icssjournal.ir/article-1-1025-fa.html
URL: http://icssjournal.ir/article-1-1025-fa.html
پورمحمد مهدی، شمسا روح الله، ترابی لیلا. بررسی شبکه معنایی پیشوند «فرو» از منظر معناشناسی شناختی. تازه های علوم شناختی. 1398; 21 (2) :61-73
مهدی پورمحمد* 
1، روح الله شمسا2 ، لیلا ترابی2
1، روح الله شمسا2 ، لیلا ترابی2
1- استادیار گروه زبان‌شناسی شناختی، پژوهشکده علوم شناختی، تهران، ایران
2- دانشجوی دکتری زبان‌شناسی شناختی، پژوهشکده علوم شناختی، تهران، ایران
2- دانشجوی دکتری زبان‌شناسی شناختی، پژوهشکده علوم شناختی، تهران، ایران
چکیده: (2894 مشاهده)
مقدمه: هدف این پژوهش، بررسی ارتباط فرآیند چند معنایی یکی از پیشوندهای فعلی زبان فارسی با رویکردی شناختی است. در واقع با رویکرد معناشناسی شناختی، پیشوندهای فعلی نیز معنای خاص خود را دارند که آن معنا را به فعل میزبان می‌افزایند و با ترکیب با آن، فعلی با معنایی جدید می‌آفرینند. پیشوند «فرو» یکی از پیشوندهای فعلی پربسامد در زبان فارسی است که با پیوستن به فعل‌های مختلف، نوعی ساختار معنایی شعاعی را تشکیل می‌دهد. در این مقاله به تحلیل معانی پیشوند «فرو» از منظر شناختی پرداخته شده است.
روش‌کار: ابتدا تمامی فعل‌های پیشوندی با پیشوند «فرو» از کتاب فرهنگ سخن گردآوری و سپس داده‌های مزبور طبق مفاهیم شناختی چند معنایی، مقوله‌بندی و طرحواره تحلیل شدند. بر این اساس با مشخص کردن شبکۀ شعاعی این پیشوند، معنای سرنمونی، شبکۀ معنایی و ساختار این پیشوند در قالب یک مقولۀ شعاعی تعیین گردید. در نهایت، برای تحلیل شبکۀ معنایی این پیشوند از تعامل مکانی شیء متحرک (Trajector) و ثابت (Landmark) استفاده شد.
یافته‌ها: نتایج حاصل از تحلیل‌ها نشان می‌دهد معنای سرنمونی این پیشوند «پایین و زیر» است و معانی حاشیه‌ای و خوشه‌ای آن نیز که شامل چند گروه می‌باشند، عبارت‌اند از: ثبوت و وقفه، عقب، کنار، تقلیل، تحقیر، کنترل و غیره. همچنین همۀ معانی حاشیه‌ای با معنای اصلی یعنی «پایین» در ارتباط هستند. به عنوان مثال معنای «پایین» در مفاهیم تقلیل، تحقیر، وقفه نهفته است.
نتیجه‌گیری: با بررسی پیشوند فعلی «فرو» در چارچوب معناشناسی شناختی به این نتیجه رسیدیم رویکرد شناختی علاوه بر معانی مختلف یک پیشوند و کاربردهای آن در بافت‌های مختلف، روابط مفهومی بین این معانی را هم نشان می‌دهد و لذا در مقایسه با رویکردهای سنتی تحلیل بهتری از معناشناسی پیشوندها ارائه می‌دهد.
روش‌کار: ابتدا تمامی فعل‌های پیشوندی با پیشوند «فرو» از کتاب فرهنگ سخن گردآوری و سپس داده‌های مزبور طبق مفاهیم شناختی چند معنایی، مقوله‌بندی و طرحواره تحلیل شدند. بر این اساس با مشخص کردن شبکۀ شعاعی این پیشوند، معنای سرنمونی، شبکۀ معنایی و ساختار این پیشوند در قالب یک مقولۀ شعاعی تعیین گردید. در نهایت، برای تحلیل شبکۀ معنایی این پیشوند از تعامل مکانی شیء متحرک (Trajector) و ثابت (Landmark) استفاده شد.
یافته‌ها: نتایج حاصل از تحلیل‌ها نشان می‌دهد معنای سرنمونی این پیشوند «پایین و زیر» است و معانی حاشیه‌ای و خوشه‌ای آن نیز که شامل چند گروه می‌باشند، عبارت‌اند از: ثبوت و وقفه، عقب، کنار، تقلیل، تحقیر، کنترل و غیره. همچنین همۀ معانی حاشیه‌ای با معنای اصلی یعنی «پایین» در ارتباط هستند. به عنوان مثال معنای «پایین» در مفاهیم تقلیل، تحقیر، وقفه نهفته است.
نتیجه‌گیری: با بررسی پیشوند فعلی «فرو» در چارچوب معناشناسی شناختی به این نتیجه رسیدیم رویکرد شناختی علاوه بر معانی مختلف یک پیشوند و کاربردهای آن در بافت‌های مختلف، روابط مفهومی بین این معانی را هم نشان می‌دهد و لذا در مقایسه با رویکردهای سنتی تحلیل بهتری از معناشناسی پیشوندها ارائه می‌دهد.
نوع مطالعه: پژوهشي اصیل |
موضوع مقاله:
تخصصي
دریافت: 1397/4/20 | پذیرش: 1397/12/16 | انتشار: 1398/6/30
دریافت: 1397/4/20 | پذیرش: 1397/12/16 | انتشار: 1398/6/30
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
