مقالات پذیرفته شده
برگشت به فهرست مقالات |
برگشت به فهرست نسخه ها
1- دانشگاه اصفهان
چکیده: (243 مشاهده)
زمینه و هدف: عدم توانایی تمرکز روی موضوعی خاص در حضور عوامل مزاحم یکی از نشانگان نقص توجه است. شبیه‌سازی این عوامل مزاحم با ایجاد غوطه‌وری در یک محیط کنترل‌شده به‌کمک فناوری واقعیت مجازی، می‌تواند طی یک روند مداوم درمانی در کاهش حساسیت نسبت به این عوامل و بهبود نقص توجه مؤثر باشد. هدف از پژوهش حاضر، طراحی و روایی‌سنجی بسته‌ی نرم‌افزاری مبتنی بر واقعیت مجازی برای کاهش اثر عوامل حواس‌پرتی و بهبود نشانگان نقص توجه است.
مواد و روش‌ها: در این تحقیق، به‌کمک دوربین 360 درجه یک بسته‌ی نرم‌افزاری واقعیت مجازی شامل 18 فیلم کوتاه پانورامیک با سناریوهای مشخص شامل یک موضوع اصلی و تعدادی عامل محرک نامرتبط با شدت سلسله‌مراتبی تدوین شد. روایی‌سنجی بسته‌ی مزبور به‌کمک سنجش اعتبار محتوایی و نیز آزمون اجرای مقدماتی انجام پذیرفت. جامعه‌ی آماری برای سنجش اعتبار محتوایی شامل کلیه‌ی روانشناسان متخصص در زمینه‌ی نقص توجه و متخصصین واقعیت مجازی بود که از بین آن‌ها 10 نفر به‌صورت هدفمند انتخاب شده و نرم‌افزار در اختیار آن‌ها قرار گرفت و پس از اعمال نظرات اصلاحی، داده‌های فرم پاسخگویی آن‌ها برای محاسبه ضریب توافق کاپا تحلیل شد. برای اجرای مقدماتی، از جامعه‌ی آماری دانش‌آموزان دختر مبتلا به نقص توجه در مقطع ششم ابتدایی استان اصفهان در سال تحصیلی 97-96، یک نمونه‌ی محدود 14 نفری به شیوه‌ی در دسترس و بر اساس ملاک‌های ورود انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه مساوی آزمایش و کنترل گمارده شدند. روال مداخله به مدت 9 هفته و هر هفته 2 جلسه و هر جلسه شامل مشاهده و پاسخ به سؤالات مربوط به دو فیلم برای گروه آزمایش انجام شد و گروه کنترل در لیست انتظار قرار گرفت. پرسشنامه SNAP-IV توسط والدین آزمودنی‌ها در دو مرحله پیش‌آزمون و پس‌آزمون تکمیل و نتایج با استفاده از آزمون ناپارامتریک من‌ویتنی در نرم‌افزار SPSS 23 تحلیل شد.
یافته‌ها: ضریب کاپای 0.83 نشا‌ن‌دهنده‌ی اعتبار محتوایی بالای روش مزبور است. نتایج آزمون غیرپارامتریک من‌ویتنی بیانگر تأثیر بسته‌ی نرم‌افزاری مبتنی بر واقعیت مجازی بر بهبود نشانگان نقص توجه دانش‌آموزان بود (3.232-=F و 0.001P=).
نتیجه‌گیری: فناوری واقعیت مجازی با شبیه‌سازی کنترل‌شده‌ی عوامل مؤثر در بروز حواس‌پرتی در یک بستر مجازی، می‌تواند به افزایش تمرکز و بهبود نشانگان نقص توجه در کودکان منجر شود. به‌علاوه با قابلیت شخصی‌سازی محیط بر اساس نیازهای بیمار، امکان تصحیح برنامه‌ی درمانی بر اساس بازخوردهای آزمودنی فراهم می‌شود.
مواد و روش‌ها: در این تحقیق، به‌کمک دوربین 360 درجه یک بسته‌ی نرم‌افزاری واقعیت مجازی شامل 18 فیلم کوتاه پانورامیک با سناریوهای مشخص شامل یک موضوع اصلی و تعدادی عامل محرک نامرتبط با شدت سلسله‌مراتبی تدوین شد. روایی‌سنجی بسته‌ی مزبور به‌کمک سنجش اعتبار محتوایی و نیز آزمون اجرای مقدماتی انجام پذیرفت. جامعه‌ی آماری برای سنجش اعتبار محتوایی شامل کلیه‌ی روانشناسان متخصص در زمینه‌ی نقص توجه و متخصصین واقعیت مجازی بود که از بین آن‌ها 10 نفر به‌صورت هدفمند انتخاب شده و نرم‌افزار در اختیار آن‌ها قرار گرفت و پس از اعمال نظرات اصلاحی، داده‌های فرم پاسخگویی آن‌ها برای محاسبه ضریب توافق کاپا تحلیل شد. برای اجرای مقدماتی، از جامعه‌ی آماری دانش‌آموزان دختر مبتلا به نقص توجه در مقطع ششم ابتدایی استان اصفهان در سال تحصیلی 97-96، یک نمونه‌ی محدود 14 نفری به شیوه‌ی در دسترس و بر اساس ملاک‌های ورود انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه مساوی آزمایش و کنترل گمارده شدند. روال مداخله به مدت 9 هفته و هر هفته 2 جلسه و هر جلسه شامل مشاهده و پاسخ به سؤالات مربوط به دو فیلم برای گروه آزمایش انجام شد و گروه کنترل در لیست انتظار قرار گرفت. پرسشنامه SNAP-IV توسط والدین آزمودنی‌ها در دو مرحله پیش‌آزمون و پس‌آزمون تکمیل و نتایج با استفاده از آزمون ناپارامتریک من‌ویتنی در نرم‌افزار SPSS 23 تحلیل شد.
یافته‌ها: ضریب کاپای 0.83 نشا‌ن‌دهنده‌ی اعتبار محتوایی بالای روش مزبور است. نتایج آزمون غیرپارامتریک من‌ویتنی بیانگر تأثیر بسته‌ی نرم‌افزاری مبتنی بر واقعیت مجازی بر بهبود نشانگان نقص توجه دانش‌آموزان بود (3.232-=F و 0.001P=).
نتیجه‌گیری: فناوری واقعیت مجازی با شبیه‌سازی کنترل‌شده‌ی عوامل مؤثر در بروز حواس‌پرتی در یک بستر مجازی، می‌تواند به افزایش تمرکز و بهبود نشانگان نقص توجه در کودکان منجر شود. به‌علاوه با قابلیت شخصی‌سازی محیط بر اساس نیازهای بیمار، امکان تصحیح برنامه‌ی درمانی بر اساس بازخوردهای آزمودنی فراهم می‌شود.
نوع مطالعه: پژوهشي اصیل |
موضوع مقاله:
مدل سازی شناختی، پردازش سیگنال و تصویربرداری مغز
دریافت: 1398/2/21 | پذیرش: 1399/2/2 | انتشار: 1399/4/10
دریافت: 1398/2/21 | پذیرش: 1399/2/2 | انتشار: 1399/4/10