دوشنبه 24 آذر 1404
| English
Ethics code: IR.IAU.TABRIZ.REC.1403.216
1- دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.
2- دانشگاه آزاد اسلامی، اهر، ایران
2- دانشگاه آزاد اسلامی، اهر، ایران
چکیده: (24 مشاهده)
چکیده
مقدمه: دیابت یک عامل خطر آفرین بزرگ برای اختلالهای شناختی است، به ویژه زمانی که کنترل قند خون ناکافی باشد و هیپرگلیسمی شدید و هیپوگلیسمی مکرر رخ دهد. پژوهش حاضر با هدف مقایسه تأثیر درمان شناختی رفتاری یکپارچه شده با ذهن آگاهی و مداخله مبتنی بر پذیرش و تعهد بر کارکردهای اجرایی و خودتنظیمی در مبتلایان به دیابت نوع دو انجام شد.
روش کار: در قالب یک طرح آزمایشی با پیش آزمون- پس آزمون و پیگیری دو ماهه، از بین بیماران مبتلا به دیابت نوع دو مراجعهکننده به انجمن دیابت شهر کرج در شش ماهه نخست سال 1403 با استفاده از روش نمونهگیری هدفمند 45 نفر انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه مداخله و یک گروه کنترل گمارش شدند. مداخلههای MiCBT و ACT در 8 جلسه آموزشی به صورت گروهی ارائه شدند. مقیاس ارزیابی کارکردهای اجرایی بزرگسالان (ADEXI؛ هالست و تورل، 2018) و پرسشنامه خودتنظیمی (گروسارت و آیزنگ، 1995) در مراحل پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری، برای سه گروه اجرا و یافتههای به دست آمده با استفاده از آزمون تحلیل واریانس آمیخته و آزمون تعقیبی بونفرنی در فضای نرم افزار SPSS27 مورد تجزیهوتحلیل قرار گرفت.
یافتهها: نتایج تحلیلهای آماری نشان داد که مداخلههای MiCBT و ACT تأثیرات معناداری بر بهبود کارکردهای اجرایی و خود تنظیمی در مبتلایان به دیابت نوع دو داشته و این بهبودها در طی یک پیگیری دو ماهه پایدار و پابرجا بوده است. افزون بر این، پیرو نتایج آزمون تعقیبی بونفرنی مداخله MiCBT نسبت به ACT تأثیر بیشتری بر بهبود سطح کارکردهای اجرایی مبتلایان به دیابت نوع دو نشان داد. از دگر سو، دو مداخله MiCBT و ACT تأثیر یکسانی بر ارتقاء سطح خود تنظیمی در بیماران مبتلا به دیابت نوع دو نشان دادند و تفاوت معناداری بین اثربخشی دو مداخله مشاهده نشد.
نتیجه گیری: نتایج این مطالعه بر اهمیت استفاده از درمان شناختی رفتاری یکپارچه شده با ذهن آگاهی و مداخله مبتنی بر پذیرش و تعهد در جهت ارتقاء سطح توانمندیهای شناختی مبتلایان به دیابت نوع در ایران تأکید دارد. ازاینرو، متخصصین، پژوهشگران و درمان گران این حوزه میتوانند از این مداخلهها بهعنوان گزینههای مؤثر درمانی و مبتنی بر شواهد پژوهشی جهت بهبود کارکردهای شناختی بیماران مبتلا به دیابت نوع دو در کنار درمانهای پزشکی و دارویی آنها بهره لاز را ببرند.
مقدمه: دیابت یک عامل خطر آفرین بزرگ برای اختلالهای شناختی است، به ویژه زمانی که کنترل قند خون ناکافی باشد و هیپرگلیسمی شدید و هیپوگلیسمی مکرر رخ دهد. پژوهش حاضر با هدف مقایسه تأثیر درمان شناختی رفتاری یکپارچه شده با ذهن آگاهی و مداخله مبتنی بر پذیرش و تعهد بر کارکردهای اجرایی و خودتنظیمی در مبتلایان به دیابت نوع دو انجام شد.
روش کار: در قالب یک طرح آزمایشی با پیش آزمون- پس آزمون و پیگیری دو ماهه، از بین بیماران مبتلا به دیابت نوع دو مراجعهکننده به انجمن دیابت شهر کرج در شش ماهه نخست سال 1403 با استفاده از روش نمونهگیری هدفمند 45 نفر انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه مداخله و یک گروه کنترل گمارش شدند. مداخلههای MiCBT و ACT در 8 جلسه آموزشی به صورت گروهی ارائه شدند. مقیاس ارزیابی کارکردهای اجرایی بزرگسالان (ADEXI؛ هالست و تورل، 2018) و پرسشنامه خودتنظیمی (گروسارت و آیزنگ، 1995) در مراحل پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری، برای سه گروه اجرا و یافتههای به دست آمده با استفاده از آزمون تحلیل واریانس آمیخته و آزمون تعقیبی بونفرنی در فضای نرم افزار SPSS27 مورد تجزیهوتحلیل قرار گرفت.
یافتهها: نتایج تحلیلهای آماری نشان داد که مداخلههای MiCBT و ACT تأثیرات معناداری بر بهبود کارکردهای اجرایی و خود تنظیمی در مبتلایان به دیابت نوع دو داشته و این بهبودها در طی یک پیگیری دو ماهه پایدار و پابرجا بوده است. افزون بر این، پیرو نتایج آزمون تعقیبی بونفرنی مداخله MiCBT نسبت به ACT تأثیر بیشتری بر بهبود سطح کارکردهای اجرایی مبتلایان به دیابت نوع دو نشان داد. از دگر سو، دو مداخله MiCBT و ACT تأثیر یکسانی بر ارتقاء سطح خود تنظیمی در بیماران مبتلا به دیابت نوع دو نشان دادند و تفاوت معناداری بین اثربخشی دو مداخله مشاهده نشد.
نتیجه گیری: نتایج این مطالعه بر اهمیت استفاده از درمان شناختی رفتاری یکپارچه شده با ذهن آگاهی و مداخله مبتنی بر پذیرش و تعهد در جهت ارتقاء سطح توانمندیهای شناختی مبتلایان به دیابت نوع در ایران تأکید دارد. ازاینرو، متخصصین، پژوهشگران و درمان گران این حوزه میتوانند از این مداخلهها بهعنوان گزینههای مؤثر درمانی و مبتنی بر شواهد پژوهشی جهت بهبود کارکردهای شناختی بیماران مبتلا به دیابت نوع دو در کنار درمانهای پزشکی و دارویی آنها بهره لاز را ببرند.
واژههای کلیدی: خود تنظیمی، شناخت درمانی یکپارچه شده با ذهن آگاهی، دیابت نوع دو، درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد، کارکردهای اجرایی.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
