خدامی مریم، کرمی نوری رضا. تهیه ابزار ارزیابی بازشناسی کلمههای کتاب فارسی پایه اول ابتدایی و بررسی روایی و پایایی آن در تهران . تازه های علوم شناختی. 1381; 4 (4) :1-9
URL: http://icssjournal.ir/article-1-558-fa.html
1- دانشکده توانبخشی دانشگاه علوم پزشکی تهران
2- دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران
چکیده: (2645 مشاهده)
بازشناسی کلمه یکی از انواع مهارتهای تحلیل کلمه است. آزمونها و ابزارهایی که برای سنجش این مهارت تهیه میشوند، یکی از اجزای اصلی آزمونهای خواندن را تشکیل میدهند. به دلیل اهمیت نقش ارزیابی و تشخیص در روند آموزش و درمان، تهیه این آزمونها مورد توجه بسیاری از متخصصان خواندن میباشد. لذا این مطالعه با هدف تهیه ابزار ارزیابی بازشناسی کلمه و بررسی روایی (validity) و پایایی (reliability) آن برای دانشآموزانی طراحی شده که پایه اول ابتدایی را گذراندهاند. منبع گزینش کلمههای ابزار فوق، کتاب فارسی پایه اول ابتدایی است. معیار انتخاب کلمهها مولفههایی مانند بسامد، تعداد هجا، مقوله دستوری، ساختار، قاعدهمندی، الگوی هجایی و مقوله معنایی کلمههاست. بدین منظور توزیع فراوانی متغیرهای مذکور در کتاب فارسی مشخص گردید. با استناد به نتایج این بررسی، نظر آموزگاران و نتیجه مطالعه مقدماتی، محققّ کلمههایی را پیشنهاد کرد. بعد از اعمال نظر ۲۰ نفر از صاحب نظران، از میان کلمههای پیشنهادی، ۴۵ کلمه به عنوان کلمههای هدف انتخاب شدند. بدین ترتیب با بررسی هدف و محتوای این ابزار و استفاده از نظر داوران با صلاحیت، روایی محتوایی (content validity) ابزار مورد مطالعه قرار گرفت. علاوه بر این، به منظور بررسی پایایی ابزار، پژوهش چهار مرتبه با فواصل ۱۰-۷ روز به وسیله دو آسیبشناس گفتار و زبان روی ۶۰ دانشآموز (۳۰ دختر و ۳۰ پسر) پایه دوم ابتدایی اجرا، و پاسخهای آنها روی نوار کاست ضبط و زمان اجرا نیز ثبت شد. یافتههای حاصل از بررسی پایایی درونی (internal reliability) نشان داد که ضریب تشخیص ۱۲ کلمه از ۴۵ کلمه فوق برای ارزیابی مهارت بازشناسی کلمه پایین است. بررسی نمره دانشآموزان و درجه دشواری هر کلمه بیانگر آن بود که کلمههای مذکور بسیار ساده بودند، لذا این کلمهها از مجموع کلمههای ابزار حذف شدند و تعداد نهایی ۳۳ کلمه گردید. هماهنگی کلمههای ابزار ارزیابی با حذف کلمههای ضعیف افزایش یافت. مطالعه پایایی بیرونی (external reliability) نشان داد که همبستگی (correlation) بین نمرههای دانشآموزان در اجراهای متوالی معنادار می باشد (۰/۰۱< P). با وجود این، نتایج تحلیل واریانس دو طرفه حاکی از آن است که با تکرار آزمون، آزمودنیهای دختر و پسر آموزش گرفتهاند و لذا نمره آنها در اجراهای متوالی افزایش یافت. نمرههای دانشآموزان دختر تا اجرای سوم و دانشآموزان پسر تا اجرای آخر افزایش یافت، به طوری که باعث ایجاد تفاوت معنادار در زمان بازشناسی کلمهها در اجراهای مختلف بین گروه دختر و پسر گردید.
نوع مطالعه:
پژوهشي اصیل |
موضوع مقاله:
تخصصي دریافت: 1381/5/26 | پذیرش: 1381/8/1 | انتشار: 1381/10/1