هدف: هدف از این بررسی، مقایسه الگوی مصرف مواد در نوجوانان پسر مبتلا به اختلال مصرف مواد (SUD) با و بدون سابقه اختلال بیش‌فعالی-کم‌توجهی (ADHD) بوده است.
روش: در این مطالعه مقطعی تحلیلی، نوجوانان دارای سابقه SUD (بر اساس ملاک‌های DSM-IV-TR) به دو گروه با سابقه ADHD (33 نفر) و بدون سابقه ADHD (33 نفر) تقسیم شدند. این بیماران به روش در دسترس از میان افرادی که به منظور درمان SUD یا سایر اختلالات روانپزشکی به مرکز درمانی مراجعه کرده بودند و یا به علت SUD یا انواع دیگر بزهکاری در کانون اصلاح و تربیت نگهداری می‌شدند، انتخاب گردیدند. ابزار جمع‌آوری داده‌ها شامل مصاحبه تشخیصی به وسیله روانپزشک کودک و نوجوان، پرسشنامه نیمه ساختار یافته برای اختلالات عاطفی و اسکیزوفرنیا در کودکان دبستانی (K-SADS)، شاخص درمان مواد افیونی (OTI) و ارزیابی عملکرد کلی (GAF) بود.
یافته‌ها: نتایج نشان داد که در نوجوانان دارای سابقه ADHD در مقایسه با گروه شاهد، سن شروع مصرف سیگار و مواد پایین‌تر، فاصله بین شروع مصرف مواد تا ابتلا به وابستگی یا سوء مصرف کوتاه‌تر، شیوع مصرف داروها بالاتر و شدت مصرف سیگار، حشیش، الکل، هروئین و داروها بیشتر است.  همچنین شدت اختلال عملکرد در گروه مورد بیشتر از گروه شاهد بود. با آنکه اختلالات نافرمانی مقابله ‌جویانه‌ای، سلوک، خلقی، دو قطبی، وسواسی-‌اجباری و تیک در گروه دارای سابقه ADHD شیوع بیشتری داشت،‌ اما این تفاوت معنی‌دار نبود. میانگین تعداد اختلالات همراه در گروه مورد بیشتر بود. این میانگین در آن دسته از نوجوانان ADHD که سابقه ابتلا به اختلال سلوک داشتند نیز بالاتر از گروه بدون سابقه اختلال سلوک بود.
نتیجه‌گیری: تشخیص به موقع و درمان مناسب ADHD در بهبود پیش‌آگهی این بیماران مؤثر است و از نظر اقتصادی نیز هزینه‌های پدیده مصرف مواد را کاهش می‌دهد.