1- دانشجوی دکتری علوم شناختی، شناخت اجتماعی، مؤسسه آموزش عالی علوم شناختی، پردیس، تهران، ایران
2- استادیار روانشناسی زبان، دانشگاه شهیدبهشتی، پژوهشکده علوم شناختی و مغز، تهران، ایران
3- آماردان و مشاور ارشد، مرکز تحقیقات استنو، کپنهاگ، دانمارک
چکیده: (1851 مشاهده)
مقدمه: پژوهشها نشان میدهد که دوزبانگی بر فرایندهای شناختی اثر دارند. با مطالعه دوزبانههای ترکی آذری/ فارسیزبان و تکزبانههای فارسیزبان، به بررسی شواهدی از مزیتهای دوزبانگی در تواناییهای انتخاب منظر فضایی و خودتنظیمی پرداختیم.
روش کار: شرکتکنندگان در این پژوهش ۳۹ نفر از دانشجویان تکزبانه و دوزبانه فارسی و ترکی با میانگین سنی ۲۹ سال بودند. برای سنجش توانایی انتخاب منظر فضایی، از آزمون تصویری انتخاب منظر فضایی Hegarty استفاده شد که طی آن از شرکتکنندگان خواسته شد که خود را در موقعیتهای فضایی متعددی تصور کنند و زاویه قرارگرفتن چند شیء را نسبت به موقعیت مجسمشده تشخیص دهند. برای سنجش توانایی خودتنظیمی، یک معمای حلنشدنی که به زبان فارسی طراحی شده بود به هر دو گروه ارائه شد و مدت زمان تلاش آنها برای حل معما به عنوان شاخص سنجش خودتنظیمی در نظر گرفته شد، به طوری که مدت زمان بیشتر منجر به کسب نمره بالاتری در توانایی خودتنظیمی بود. برای سنجش ارتباطهای مورد نظر بین متغیرها از آزمونهای ناپارامتری من_ویتنی و همبستگی کندال استفاده شد.
یافتهها: تفاوت نمره خودتنظیمی افراد در دو گروه تکزبانه و دوزبانه معنادار بود؛ به عبارتی، افراد تکزبانه نمره خودتنظیمی کمتری داشتند. همچنین، ارتباط بین توانایی انتخاب منظر فضایی و دوزبانگی معنادار نبود، گرچه تفاوتهای مشاهده شده در میانگینها و پراکندگیها بین این دو گروه قابل توجه بود. بین تواناییهای خودتنظیمی و انتخاب منظر فضایی نیز تفاوت معناداری در هیچ یک از دو گروه تکزبانه و دوزبانه مشاهده نشد.
نتیجهگیری: نتایج نشان داد که بین دوزبانگی و خودتنظیمی ارتباط معنادار وجود دارد. گرچه آزمونهای همبستگی به لحاظ آماری معنادار نبودند، افراد دوزبانه به طور متوسط مدت زمان کمتری را صرف آزمون انتخاب منظر فضایی کرده بودند که حاکی از بالاتر بودن متوسط توانایی انتخاب منظر فضایی در ایشان است. احتمال دارد که با بررسی بیشتر، بتوان به شواهد بیشتری برای معنادار بودن تفاوت بین این دو گروه دست یافت.
واژههای کلیدی:
نوع مطالعه:
پژوهشي اصیل |
موضوع مقاله:
روان شناسی شناختی دریافت: 1399/7/5 | پذیرش: 1400/4/13 | انتشار: 1400/8/25