هدف: ولع مصرف، هسته مرکزی پدیده اعتیاد را تشکیل میدهد. ولع مصرف عامل ادامه سوءمصرف مواد و همچنین بازگشت به اعتیاد پس از دورههای درمانی است. لذا بررسی عوامل ایجادکننده ولع مصرف در جهت اتخاذ شرایطی برای دوری از آنها یا تضعیف آنها یکی از مهمترین نقاط مورد توجه در پژوهشهای حیطه اعتیاد میباشد. در میان روشهای القاء ولع مصرف، مواجهه با علایم تصویری مرتبط با پدیده سوءمصرف مواد از مهمترین و تأثیرگذارترین راهها به شمار میرود. شناسایی و بررسی این علایم و نشانههای تصویری که وابستگی بالایی به فرهنگ جامعه و روشهای اختصاصی بومی سوءمصرف مواد دارند از اهمیت فوقالعادهای برخوردار است. در این مطالعه تلاش شده است این شاخصها برای معتادین تزریقی هروئین ایرانی تعیین و اثرسنجی شوند.
روش: در این مطالعه مقطعی پس از شناسایی ده عامل اصلی تصویری ایجاد کننده احتمالی ولع مصرف، برای هر عامل پنج تصویر در شرایط مختلف تهیه شد. ۵۰ موقعیت حاصل به قید قرعه شمارهگذاری شده و با نمایش تصادفی آنها از آزمودنیها خواسته میشد برای هر تصویر بر اساس میزان تحریککنندگی آن برای مصرف نمرهای از ۰ تا ۹ در نظر بگیرند. میزان تأثیرگذاری کلی تصاویر نیز بعد از اتمام نمایش کل تصاویر انجام شد. در این مطالعه ۳۲ معتاد مرد تزریقی با میانگین سنی ۳۴ سال و میانگین مدت اعتیاد تزریقی ۶ سال قبل از ورود به دورههای درمانی با رضایت شخصی شرکت نمودند.
یافتهها: تحلیل نتایج مشخص ساخت بالاترین تأثیرگذاری مربوط به خود هروئین (بستهبندی شده یا آماده)، سوزن تزریق و عمل تزریق میباشد. همچنین بررسیهای آماری مشخص ساخت میزان کلی یا جزئی تأثیرپذیری از تصاویر با طول دوره اعتیاد ارتباط معنیداری ندارد. بررسی نتایج میزان تأثیرگذاری کلی تصاویر، نشانگر توانایی بالای این روش القای ولع در ایجاد تمایل به مصرف در حد «زیاد» بود. اما این تصاویر در ایجاد علایم جسمانی قطع مصرف مانند دلپیچه یا تعریق در حد «کم» عمل کردند.
نتیجهگیری: نتایج این مطالعه نشانگر کارآیی بالای تصاویر در القاء ولع مصرف میباشند. هر چقدر تصاویر ارتباط معنایی و زمانی بیشتری با لحظه اوج لذت در هنگام تزریق هروئین داشته باشند، توانایی بیشتری نیز در القاء ولع مصرف خواهند داشت. در این میان اسکناسهای هزار تومانی به عنوان واحد خرید هروئین نیز توانایی القای ولع مصرف قابل توجهی در این مطالعه از خود نشان دادند.
بازنشر اطلاعات | |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |